Szałsza

• sołtys - Teresa Brzęczek
• Rada sołecka: Waldemar Kaczmarczyk, Katarzyna Zyga, Norbert Michalik, Małgorzata Maciaszczyk, Monika Michalik
• tel. 32 270 00 96
• liczba mieszkańców - 611
• obszar 773 ha
• Kod pocztowy: 42-677

Teren Księstwa Bytomskiego należał do dwóch diecezji: krakowskiej i wrocławskiej. Tu najstarsze parafie powstały w ośrodkach grodowych w Bytomiu, Toszku oraz w Koźlu, Gliwicach i Siewierzu. Tym najstarszym kościołom grodowym podlegały kościoły wiejskie. Pierwsze kościoły wiejskie zaczęły powstawać już w XII wieku, a ich liczba znacznie wzrosła w następnym stuleciu, bowiem rozwój sieci parafialnych uzależniony był znacznie od sytuacji osadniczej. Akcja podporządkowania istniejących kościołów władzy biskupiej skłaniała do tworzenia archidiakonatów i dekanatów terytorialnych. Księstwo Bytomskie, w części należące do diecezji wrocławskiej, wchodziło do archidiakonatu opolskiego. Jednocześnie doszło do podziału archidiakonów na dekanaty. Na podstawie materiałów źródłowych wiadomo, iż pod koniec XIII w. istniał już dekanat gliwicki. W wykazie wsi należących do dekanatu gliwickiego ok. roku 1290 znajduje się parafia NM Panny w Szałszy. Właścicielem Szałszy był Mikołaj Bor, który występuje jako świadek na dokumencie Kazimierza, księcia oświęcimskiego, Gliwice 14 marca 1425 roku. Następnie Nicolaus de Schalsch również widnieje na dokumencie jako świadek Przemysława, księcia oświęcimskiego, Toszek 2 września 1438 r. Na późniejszym dokumencie, Toszek 26 kwietnia 1472 r. występuje rycerz Jan Solsche. Do dnia dzisiejszego znajduje się w Szałszy stary drewniany kościół, a w jego sąsiedztwie pałac neogotycki z 1877 r. zbudowany przez Wiktora von Groelinga, na przyziemiach pałacu Zameckiego z 1781 r., piętrowy, dwie wieże, ryzality i wykusze zwieńczone krenelażem. Po 1945 roku majątek wraz z zamkiem należał do PGRu, zamek zaś był budynkiem mieszkalnym. Obecnie zamek jest własnością prywatną.

Brygida Zdunek